LVM ile Linux Sunucuda Disk Genişletme

Linux sunucular, özellikle disk yönetimi söz konusu olduğunda oldukça esnek bir yapı sunar. Bu yapı karmaşık gibi görünse de aslında basit bir mantığın üzerine inşa edilmiştir. Linux sistemlerde yaygın bir şekilde kullanılan LVM (Logical Volume Manager) sayesinde, sunucunuzun disk alanını dinamik olarak yönetebilir ve ihtiyaç duyduğunuzda belirli bölümleri kolayca genişletebilirsiniz. Bu yazıda, RedHat tabanlı bir sunucuda /home dizinini 30GB artırma işlemini adım adım anlatacağım.

1-Disk Durumunun Kontrolü

Sunucuda diskimizin durumu aşağıdaki gibidir.

[root@hometst ~]# lsblk
NAME        MAJ:MIN RM  SIZE RO TYPE  MOUNTPOINTS
sda           8:0    0  100G  0  disk  
├─sda1        8:1    0    1G  0  part  /boot/efi
├─sda2        8:2    0    1G  0  part  /boot
└─sda3        8:3    0   98G  0  part  
  ├─rhel-root 253:0  0   89G  0  lvm   /
  ├─rhel-swap 253:1  0    8G  0  lvm   [SWAP]
  └─rhel-home 253:2  0   21G  0  lvm   /home
sdb           8:16   0  100G  0  disk  
└─rhel-home  253:2  0   21G  0  lvm   /home
sr0          11:0    1 1024M  0  rom  

Yukarıdaki çıktıya göre, /home dizini 21GB alana sahip. Genişletme işlemi için disk boyutunun artırılması gerekiyor. Sunucumuzda diskler vCenter üzerinden yönetiliyor, bu yüzden genişleteceğimiz diskin hangi fiziksel diske karşılık geldiğini tespit etmemiz gerekiyor.

Bu bilgiyi aşağıdaki komutla edinebiliriz:

lsblk -o NAME,HCTL,SIZE,MOUNTPOINT

HCTL sütunu, fiziksel diskin bağlı olduğu controller ve disk numarasını gösterir. Böylece vCenter üzerinde hangi iSCSI bağlantısına sahip olduğunu görebiliriz. Gerekli diski tespit ettikten sonra vCenter üzerinden genişletme işlemini gerçekleştireceğiz.

2: vCenter’da Diski Genişletme

vCenter‘a giriş yapıp diskini artıracağımız VM‘i buluyoruz.

Sanal makinenizde Edit Settings altında tespit ettiğimiz diski buluyoruz.

sdb diskine karşılık gelen diski en az 30 GB artırın.

3-Physical Volume’u Genişletme

Disk boyutunu artırdıktan sonra, sunucuyu yeniden başlatmadan diskin büyüdüğünü tanıtmak için şu komutu çalıştırın:

echo 1 > /sys/block/sdb/device/rescan

Diski genişlettikten sonra, Physical Volume’ü yeniden boyutlandırmak için şu komutu çalıştırın.

pvresize /dev/sdb

Yeni disk boyutunu kontrol etmek için lsblk komutunu kullanın. sdb diskinin artık 130GB olduğunu görmelisiniz.

4-Logical Volume’u Genişletme

sdb diskini 130GB olarak gördükten sonra, vgs komutunu çalıştırarak volume group’ta kullanılabilir boş alanı kontrol edebilirsiniz.

/home dizini için ayrılan volume group’u genişletmek amacıyla aşağıdaki komutu kullanın. Bu komut, rhel-home dizinini 30GB büyütecektir:

lvextend -L+30G /dev/mapper/rhel-home

Alternatif olarak, kullanılabilir tüm boş alanı kullanmak için şu komutu da tercih edebilirsiniz:

lvextend -l +100%FREE /dev/mapper/rhel-home

Bu komutu çalıştırdıktan sonra lsblk ile kontrol edin. /home dizininin 51GB olduğunu görmelisiniz.

NAME        MAJ:MIN RM  SIZE RO TYPE  MOUNTPOINTS
sda           8:0    0  100G  0  disk  
├─sda1        8:1    0    1G  0  part  /boot/efi
├─sda2        8:2    0    1G  0  part  /boot
└─sda3        8:3    0   98G  0  part  
  ├─rhel-root 253:0  0   89G  0  lvm   /
  ├─rhel-swap 253:1  0    8G  0  lvm   [SWAP]
  └─rhel-home 253:2  0   51G  0  lvm   /home
sdb           8:16   0  130G  0  disk  
└─rhel-home  253:2  0   51G  0  lvm   /home
sr0          11:0    1 1024M  0  rom  

5-Dosya Sistemini Genişletme

Ancak, df -h komutu ile kontrol ettiğinizde /home dizini hala 21GB olarak görebilirsiniz. /home dizininin yeni ayrılan alanı kullanabilmesi için dosya sistemini de genişletmeniz gerekiyor. Öncelikle dosya sisteminin türünü kontrol etmek için şu komutu çalıştırın:

df -T /home

Bu komutun çıktısında dosya sisteminin xfs ya da ext4 olduğunu göreceksiniz.

XFS Dosya Sistemi İçin:

Eğer dosya sisteminiz XFS ise, aşağıdaki komutla genişletme işlemini gerçekleştirebilirsiniz:

xfs_growfs /home

EXT4 Dosya Sistemi İçin:

Eğer dosya sisteminiz ext4 ise, aşağıdaki komutu kullanarak dosya sistemini genişletebilirsiniz:

resize2fs /dev/mapper/rhel-home

Dosya sistemini genişlettikten sonra df -h komutunu tekrar çalıştırın. Artık /home dizininin 51GB olduğunu görmelisiniz.

[root@hometst ~]# df -h
NAME        MAJ:MIN RM  SIZE RO TYPE  MOUNTPOINTS
sda           8:0    0  100G  0  disk  
├─sda1        8:1    0    1G  0  part  /boot/efi
├─sda2        8:2    0    1G  0  part  /boot
└─sda3        8:3    0   98G  0  part  
  ├─rhel-root 253:0  0   89G  0  lvm   /
  ├─rhel-swap 253:1  0    8G  0  lvm   [SWAP]
  └─rhel-home 253:2  0   51G  0  lvm   /home
sdb           8:16   0  130G  0  disk  
└─rhel-home  253:2  0   51G  0  lvm   /home
sr0          11:0    1 1024M  0  rom  

Yukarıdaki adımları takip ederek, Linux sunucularda LVM dizinlerini herhangi bir restart veya kesinti gerekmeksizin genişletebilirsiniz.